Handen schudden kan in coronatijd niet en toch werden tijdens de talkshow Fit aan Tafel nieuwe samenwerkingen in woord en hoofdknik bezegeld. Sportorganisaties, gemeenten, werkgevers en landelijke overheid gaan graag sámen aan de slag om vitaliteit op de werkvloer te bevorderen.
Staatssecretaris Paul Blokhuis van VWS opende de bijeenkomst. Zelf loopt hij thuis veel met zijn twee honden, vertelde hij, maar in Den Haag moet hij er goed op letten dat hij voldoende beweegt. “Juist door deze coronatijd is er aandacht voor leefstijl en wordt het niet meer gezien als betuttelend. Het manifest ‘Bewegen. Het nieuwe normaal’ komt op een goed moment. Minister van Rijn en ik vinden dat dit iets moet worden van de brede overheid, en hebben daarom collega’s van meerdere ministeries uitgenodigd om nog voor het reces bij elkaar te komen. Die brede beweging is ook al concreet aan het ontstaan, want samen met staatssecretaris Tamara van Ark van SZW en VNO-NCW en MKB Nederland werken we aan het uitrollen van het programma Vitaal Bedrijf voor gezondere bedrijven.”
Deltaplan gezondheid
De overheid kan volgens Blokhuis op drie manieren een rol spelen. “We zijn natuurlijk zelf werkgever en kunnen het goede voorbeeld geven. Daarnaast verbinden we partijen om samen initiatieven te starten. En natuurlijk financieren we een deel.” De staatssecretaris gaf als voorbeeld van die verbinding gezonde scholen waar bewegen centraal staat. Maar ook huisartsen die zelf gaan bewegen met patiënten met overgewicht, en frisdrankfabrikanten die samen binnen een korte tijd zorgden voor 25% reductie van calorieën in hun drankenverkoop.” Ook Joop Alberda, een van de initiatiefnemers van het manifest, vindt kennisdeling en samenwerking essentieel. “Subsidies zijn tijdelijk, maar we hebben het hier over een plan vergelijkbaar met het deltaplan. De dijken van de gezondheid moeten permanent worden verhoogd. Dat kunnen wij als sportmensen niet in ons eentje oplossen, daar moet een breed meerjarenplan voor komen.”
Mensen op weg helpen
Journalist Marijn de Vries gaf eerder in de media als reactie op het manifest dat het haar nog niet concreet genoeg is. Toch is ze er wel blij mee, zo bleek tijdens Fit aan Tafel. “Het veranderen van je leefstijl is het moeilijkste wat er bestaat als je dat in je eentje moet doen. We moeten mensen helpen. En daarbij is het ook belangrijk om te werken aan de plaatjes in ons hoofd. Die net iets te forse man die zich in zijn wielrenpakje hijst is juist goed bezig. Maar doordat wij sport associëren met strakke lijven kun je je dan heel onwelkom voelen en dat werpt een drempel op. Topsporters als voorbeeld kunnen dan juist ook demotiveren in plaats van inspireren. Door er veel over te praten, met allerlei partijen, kunnen we dat veranderen.”
Samenspel van werkgever en werknemer
Waarom zou je als werkgever aan de slag gaan met de vitaliteit van je werknemers? Martin Ruiter, voorzitter van VNO-NCW Gelderland & VeluweVallei, was daar duidelijk over. “Fitte werknemers zijn productiever en creatiever. Dat is meer dan bewegen, het gaat ook over mentale fitheid en bijvoorbeeld voeding. In de regio Foodvalley komt het World Food Centre dat mensen door kennis te delen bewust wil maken van het belang van gezonde voeding. Ook dat draagt bij.” Zijn 
gesprekspartner in de talkshow, de Arnhemse wethouder Jan van Dellen, bevestigt dat. “Als je fit op je werk verschijnt, kun je meer. En dat is niet alleen de eigen verantwoordelijkheid van mensen. Soms hebben mensen niet voldoende financiën, of weten ze niet wat er mogelijk is. Die drempels moet je wegnemen, als gemeente in samenwerking met anderen. Wij dagen bijvoorbeeld wijkteams en sportverenigingen uit om te zorgen dat er 7 dagen per week iets te doen is op de sportparken, voor álle doelgroepen.” “Je kunt mensen niet dwingen iets te doen,“ vult Ruiter aan, “ook niet als werkgever. Je kunt ze wél helpen door het leuk en makkelijk te maken om te beginnen.” Ter plekke accepteerde Ruiter dan ook de uitnodiging van wethouder van Dellen om mee te werken aan het Arnhemse Sportboard waarin bedrijven en organisaties zich inzetten voor bewegen en sport.
Actief benaderen
Sommige bedrijven zetten al stappen op het gebied van vitaliteit, anderen komen daar gewoon niet aan toe. Dat merkt Van Dellen ook als het gaat om de European Company Sports Games (ECSG), de Olympische Spelen voor bedrijven waarvan de volgende editie in Gelderland is. “Als sporthoofdstad wil Arnhem graag zoveel mogelijk bedrijven betrekken. En dat gaat niet primair om sponsoring, ik wil ook dat veel bedrijven met een team meedoen. Daar moet je wel zelf achteraan, nabellen en uitnodigen.” Evenementen zelf hebben nog een andere troef om bedrijven en werknemers in beweging te krijgen: side-events. Ron van Gent, mede-organisator van de ECSG: “Wij werken bijvoorbeeld met Gelders landschap en Platform Defensie aan een Sport 4 all-evenement met onder meer een wandeling, waar heel Gelderland aan mee kan doen.”
Vitaalste WK volleybal
Ook de volleybalbond zet stevig in op vitaliteit rondom het WK vrouwenvolleybal in 2022, zo bleek aan tafel. Michel Everaert: “We willen het vitaalste WK organiseren. Dat zit hem in side-events waarin we mensen uitdagen om te bewegen, maar bijvoorbeeld ook in de logistiek. Hoe kom je naar het Gelredome, de WK-speellocatie? Doe je dat per (elektrische) fiets, kom je lopen? Dat proberen we te bevorderen, met bijvoorbeeld een wandeltaxi van de Bas van der Goor Foundation. Je kunt ook denken aan korting als je op de fiets komt.” De organisatoren van ECSG en WK volleybal hadden al pril contact over promotie van elkaars evenementen. Voor het oog van de kijkers spraken ze af dat ze actief gaan samenwerken om de vitaalste side-events te organiseren.
‘Doe iets wat je tof vindt’
Als het aan partners van het Gelders Sportakkoord ligt wordt het werkgevers en hun werknemers dus steeds makkelijker gemaakt om te starten met vitaliteit. Toch blijven het de mensen zelf die het moeten doen. Paul Toes, oud-paralympiër en organisator van rolstoelbasketbalclinics voor teambuilding en Desirée Holstege, coach gezonde sportomgeving, waren het over 1 ding roerend eens. “We moeten het allereerst hebben over bewegen en dan pas over sport. Hou de drempel laag.” Het fysieke aspect is daarbij niet los te zien van het mentale, vindt Holstege. “In je hoofd ontstaan dingen, daarna ga je het anders doen. Veerkracht is dan ook een belangrijk aspect van vitaliteit. Ook voor werkgevers. Geef aandacht aan je werknemer, vraag hoe het gaat in plaats van alleen te sturen op productiviteit en output.” “In clinics kunnen competenties van mensen zichtbaar worden,” vult Toes aan. “Hoe gaaf zou het zijn als een manager vervolgens denkt: jij bent hier goed in, dat kunnen we ook in het bedrijf inzetten.” En zijn advies voor mensen die nu willen starten? “Ga iets doen wat jíj tof vindt. Zelfs tijdens het werk. Leg wat moet gebeuren even weg en doe iets leuks, dan kun je daarna met meer energie door.”
Bekijk hier de hele uitzending terug: